Πώς είναι δυνατόν ένα παιδί ηλικίας 4-5 ετών να γίνει χρήστης ενός Η/Υ, τη στιγμή που σε πολλούς ενήλικες η σκέψη και μόνο τους προκαλεί δυσπιστία και φόβο;
Η καθιέρωση χρήσης Η/Υ από παιδιά προσχολικής ηλικίας αποτέλεσε αντικείμενο διαφωνίας. Στις αρχές της δεκαετίας 1980 αλλά και 1990 οι απόψεις δεν ήταν τόσο θετικές όσο είναι σήμερα. Τα παιδιά τώρα γεννιούνται στην εποχή της 'ηλεκτρονικής επανάστασης'. Οι Η/Υ-ΤΠΕ πλέον θεωρούνται ένα εργαλείο στη μάθηση των παιδιών.
Αναμφιβόλως, οι Νέες Τεχνολογίες, ιδίως αυτή την εποχή της τηλε-εργασίας και της τηλε-εκπαίδευσης, έχουν μπει πολύ βαθιά στις ζωές μας, θέλοντας ή μη. Οι άνθρωποι οι οποίοι εργάζονται από το σπίτι, αλλά και παιδιά μικρών ηλικιών τα οποία παρακολουθούν τα μαθήματά τους μέσω υπολογιστή (tablet, laptop, smartphone), έχουν μάθει έστω τους βασικούς τρόπους χειρισμού της σύγχρονης αυτής εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Από αυτό αντιλαμβανόμαστε ότι το μέλλον είναι η Πληροφορική.
Η χρήση Η/Υ εμποδίζει την κοινωνική τους ανάπτυξη;
Η χρήση Η/Υ από παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί πράγματι να δημιουργήσει προβλήματα κοινωνικής συμπεριφοράς. Και για αυτό είναι απαραίτητο να θέτουμε -τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς των παιδιών- σαφή όρια! Ο συνολικός χρόνος μπροστά στις οθόνες, για τα παιδιά, θα πρέπει να είναι περιορισμένος, για να αποφευχθούν τέτοιου είδους προβλήματα.
Σε ποια ηλικία, όμως, θα πρέπει τα μικρά παιδιά να χρησιμοποιήσουν υπολογιστή;
Η χρήση Η/Υ δεν συνιστάται για παιδιά <3 ετών.
Ο υπολογιστής είναι ένα μέσο βασισμένο στην οθόνη, άρα οι δραστηριότητες δεν μπορεί να είναι αναπτυξιακά αποτελεσματικές, όσο ο χειρισμός αντικειμένων.
Οι αλληλεπιδράσεις παιδιού-Η/Υ που έχουν κάποιο νόημα είναι δυνατές για νήπια >2,5 ετών.
Παιδιά 3 και άνω ετών βρίσκονται σε κατάλληλη ηλικία για να εξοικειωθούν με εκπαιδευτικά λογισμικά που βασίζονται στην διερεύνηση και την ανακάλυψη.
Για ηλικίες 3-5 η στοχοθεσία πρέπει να είναι ανοιχτή και ευέλικτη.
Για ηλικίες 5+ προτείνονται περισσότερο κατευθυνόμενες δραστηριότητες.
Ποιος είναι ο χρόνος που τα παιδιά μπορούν να εμπλακούν με Η/Υ;
Παιδιά ηλικίας 3-4 ετών δεν θα πρέπει να ενθαρρύνονται να κάθονται μπροστά στον Η/Υ για περισσότερο από 10-20 λεπτά.
Για μεγαλύτερα παιδιά (4-8 ετών) ο χρόνος μπορεί να επιμηκυνθεί μέχρι το μέγιστο των 40 λεπτών.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων προτείνει ο συνολικός χρόνος έκθεσης σε οθόνη (τηλεόραση, υπολογιστής, ηλεκτρονικά παιχνίδια) να μην υπερβαίνει τις 2 ώρες ημερησίως.
Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και να αξιοποιήσουμε παιδαγωγικά τις δυνατότητες των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην προσχολική εκπαίδευση;
Ο Η/Υ μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία με ποικίλους τρόπους:
- Ως γνωστικό αντικείμενο (αυτούσιο μάθημα, με σκοπό την προώθηση του τεχνολογικού-πληροφορικού αλφαβητισμού)
- Ως πηγή πληροφόρησης και μέσο διασυνδέσεων και επικοινωνίας (πλοήγηση στο διαδίκτυο)
- Ως διδακτικό μέσο (σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα)
- Ως γνωστικό και αναπτυξιακό εργαλείο για διερεύνηση μοντέλων (αλλαγή της παραδοσιακής διδασκαλίας)
- Ως μέσο διασκέδασης και άτυπης μάθησης (ελεύθερη ώρα, κιναισθητική αγωγή)
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι λογισμικού που απευθύνονται στην προσχολική ηλικία:
- (ηλεκτρονικά) παιχνίδια περιπέτειας/ ρόλων,
- περιβάλλοντα ζωγραφικής (TuxPaint)
- περιβάλλοντα προσομοίωσης
- λογισμικά γενικής χρήσης για την προσχολική ηλικία (Επεξεργασίας εικόνας/ κειμένου)
- λογισμικά εξάσκησης και πρακτικής
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την υποστήριξη της μάθησης με την χρήση των ΤΠΕ;
Προκειμένου να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά οι ΤΠΕ στο νηπιαγωγείο, θα πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω ενδεικτικές προϋποθέσεις:
- εκπαίδευση και επιμόρφωση νηπιαγωγών
- αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών
- ένταξη του υπολογιστή στην καθημερινή πρακτική του νηπιαγωγείου με κάποιον από τους προαναφερθέντες τρόπους - Ύπαρξη βασικής υλικοτεχνικής υποδομής
- καταλληλότητα εκπαιδευτικού υλικού
- πρόσβαση στην τεχνολογία
Αναφορικά με τους/τις εκπαιδευτικούς παιδιών προσχολικής ηλικίας:
Πριν την ένταξη και τη χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική μας διαδικασία, θα πρέπει να θέσουμε μαθησιακούς στόχους, μερικοί από τους οποίους μπορεί να είναι οι εξής:
- τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν σταδιακά ότι τα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας αντιστοιχούν σε γράμματα
- να εξασκηθούν στην προσεκτική ακρόαση και να αντιλαμβάνονται τα ζητούμενα
- να παρατηρήσουν και να περιγράψουν γεγονότα
- να συγκρίνουν εικόνες ,λέξεις, κ.λπ.
- να αναγνωρίσουν σχήματα, χρώματα, κ.λπ.
- να αναπαραστήσουν γεγονότα, σύμφωνα με την χρονική σειρά που συνέβησαν.
- Να αναπτύξουν ικανότητες αλληλεπίδρασης, συνεργασίας και επικοινωνίας, αυτοπεποίθηση και αυτονομία, μέσα από διάλογο, αλληλεπίδραση και συζήτηση των ιδεών τους.
Ο ρόλος των νηπιαγωγών στο εκπαιδευτικό περιβάλλον με υπολογιστή είναι ουσιώδης.
- Θα πρέπει να παρακολουθούν τη πρόοδο και τις ανάγκες των νηπίων
- Να σχεδιάζουν κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον
- Να έχουν τον ρόλο του διαμεσολαβητή για να υποστηρίζουν και να επεκτείνουν τη μάθηση
- Να αναγνωρίζουν και να επιβραβεύουν τις προσπάθειες των παιδιών
- Να είναι κατάλληλα καταρτισμένοι στα εκπαιδευτικά λογισμικά
- Αλλά σαφώς και να παρέχεται η υλικοτεχνική υποδομή στις τάξεις του νηπιαγωγείου.
Πότε θεωρείται αναπτυξιακά κατάλληλο ένα εκπαιδευτικό λογισμικό;
- Είναι αυτό που ανταποκρίνεται στην ηλικία, στο επίπεδο και στα ενδιαφέροντα των παιδιών. Θα πρέπει να είναι ποιοτικό και κατάλληλο για τα μικρά παιδιά.
- Μπορεί να ενταχθεί στο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου, μιας και μιλάμε για προσχολική αγωγή, αλλά και να προσαρμοστεί για διαφορετικούς μαθητές, διαφορετικού επιπέδου, με διαφορετικές ικανότητες
- Έχει σαφείς στόχους
- Ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή και -κατά προτίμηση- την συνεργατική μάθηση
- Παρέχει άμεση ανατροφοδότηση
- Καλλιεργεί την φαντασία των παιδιών
- Είναι εύχρηστο και ενδιαφέρον για τους χρήστες-παιδιά
- Λαμβάνει υπόψη τις δυσκολίες και τις ιδέες των παιδιών
«Η συνετή αξιοποίηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή στη σχολική κοινότητα δημιουργεί πληθώρα προοπτικών και δυνατοτήτων και οδηγεί με ακρίβεια στην εναλλακτική ανοικτή εκπαίδευση του μέλλοντος.»
Οι Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση συνιστούν ένα διεπιστημονικό πεδίο στο επίκεντρο του οποίου δεν βρίσκονται οι Τ.Π.Ε. αυτές καθ' αυτές, αλλά η ίδια η 'μάθηση'.
Η ενασχόληση των νηπίων με τις Τ.Π.Ε. θα πρέπει να είναι αναπτυξιακά κατάλληλη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου